Anna

Toelichting herkomst en betekenis

Anna is een populaire meisjesnaam. Er zijn weinig namen waar zoveel over te vertellen is als over de naam Anna. Van oorsprong tot ontwikkeling van de naam en bekende dragers onder keizerinnen en prinsessen, tot alles over de naam Anna in Nederland. De oorsprong van de naam Anna is Oud-Grieks en Hebreeuws. Vanuit de Hebreeuwse wortels is de betekenis dat God genadig was, God heeft gunst getoond - in deze context kan Anna worden gebruikt in het Armeens, Bretons, Catalaans, Tsjechisch, Nederlands, Engels, Ests, Fins, Frans, Duits, Grieks, Hongaars, Indiase, Italiaanse, Japanse, Poolse, Russische, Scandinavische en Slavische talen. Als bijbelse naam is Anna afgeleid van het woord 'channah' met de betekenis genade, gunst. Anna (Latijn en Oudgrieks) was oorspronkelijk de Griekse of Latijnse vorm van Channah (Hebreeuws) of Hannah. In het Oude Testament van de Bijbel was Hanna de moeder van de profeet Samuël. In het Nieuwe Testament was Anna een vrome joodse profetes die over Jezus profeteerde. Anna verscheen ook in Vergilius' Aeneis (1e eeuw voor Christus) als de naam van de zus van Dido, koningin van Carthago. Volgens een apocrief evangelie en traditie was Sint Anna ook de moeder van de Maagd Maria; ze werd vooral vereerd in het Byzantijnse rijk, waardoor de naam daar populair werd. De naam verspreidde zich later naar Rusland en vervolgens naar Frankrijk nadat koning Hendrik I in de 11e eeuw met de Russische prinses Anna Yaroslavna (1024-1075) trouwde. De naam was populair bij de Russische en Europese koninklijke families en werd vervolgens in veel Europese landen overgenomen. Onder Engelstaligen kwam de naam in de 18e eeuw algemeen in gebruik, samen met de formulieren Ann en Anne. De naam werd later bekend van de titulaire heldin van de roman Anna Karenina (1873-1877) van de Russische schrijver Tolstoj. Bovendien is Anna een verkleinwoord (Tsjechisch, Engels, Duits, Grieks, Hebreeuws, Hongaars, Italiaans, Pools, Russisch, Scandinavisch, Slavisch en Spaans) van de naam Anastasia (Engels, Duits, Grieks en Russisch). De naam is wereldwijd zeer populair. In 2016 was het de meest populaire naam voor een dochter in Nederland. Als meisjesnaam is Anna al decennia ongekend populair. Van 1870 tot 1947 stond de naam al op plek 3 in de lijst met populairste namen. De laatste jaren staat Anna regelmatig in de top-10 van populairste meisjesnamen. Ondanks dat hij regelmatig even uit beeld verdwijnt, komt hij het jaar daarna snel weer terug. De naam Anna wordt wereldwijd veel gebruikt, ouders zijn er gek op; de naam heeft 184 variaties die worden gebruikt in het Engels en andere talen. Engels variaties van Anna alleen al omvatten bijvoorbeeld Ahnna, Anacka, Anah, Anaise, Anaiss, Anays, Anayss, Ance, Anechka, Aneisha, Anessa, Aneta, Anetta, Anh, Anice, Anichka, Anie, Anikee, Aniki, Aninah, Anitchka, Anitia, Anitra , Aniya, Aniyah, Anki, Anku, Ann, Annah en Annaka. Andere vormen zijn de verkleinwoorden Anette (ook gebruikt in het Frans), Anique (ook gebruikt in het Nederlands), Anita (ook gebruikt in het Spaans), Anneka (ook gebruikt in het Duits en Scandinavisch), Annette (ook gebruikt in het Frans), Anni (ook gebruikt in het Fins en Duits), Annie, Anny (ook gebruikt in het Pools), Nancy en Vanya, en de spellingsvariant Ana (ook gebruikt in het Georgisch, Hawaïaans, Indiaas, Portugees, Roemeens, Slavisch en Spaans). Variaties die ook in andere talen worden gebruikt, zijn onder meer Aina (Catalaans en Hebreeuws), Anaël (Frans), Anaëlle (Frans), Anais (Frans), Anaïs (Frans), Anci (Hongaars), Andula (Tsjechisch), Andulka (Tsjechisch), Anicka ( Tsjechisch), Anicuta (Roemeens), Aniela (Pools), Anikke (Litouws), Anina (Tsjechisch en Italiaans), Anine (Frans), Anitte (Duits), Annchen (Duits), Annemiek (Nederlands), Annemieke (Nederlands), Annetta (Italiaans), Annick (Bretons), Annicka (Scandinavisch), Anniken (Scandinavisch), Annikki (Fins), Annina (Duits en Italiaans), Annine (Duits), Anninka (Russisch), Annukka (Fins), Annus (Hongaars ), Annushka (Russisch) en Annuska (Hongaars en Russisch). Specifieke buitenlandse variaties zijn de verkleinwoorden Ane (Hawaiiaans, Scandinavisch en Tongaans), Anett (Frans), Ania (Pools en Russisch), Anica (Slavisch en Spaans), Anika (Nederlands, Duits en Scandinavisch), Anike (Nederlands, Duits , en Scandinavisch), Aniko (Hongaars), Aninka (Tsjechisch), Anja (Duits), Anka (Duits en Pools), Anke (Nederlands en Duits), Annag (Schots), Anneke (Nederlands), Anneli (Duits), Annelie (Duits), Annely (Duits), Annet (Nederlands), Annett (Frans), Annica (Nederlands, Duits en Scandinavisch), Anniina (Fins), Annik (Nederlands, Duits en Scandinavisch), Annika (Nederlands, Fins, Duits en Scandinavisch), Annike (Nederlands, Duits en Scandinavisch), Anouchka (Frans), Anouk (Nederlands en Frans), Anouschka (Duits), Antje (Nederlands, Fries en Duits), Anula (Pools), Anushka ( Russisch), Anusia (Pools), Anya (Lets, Litouws en Russisch), Nanette (Frans), Nanni (Duits) en Vania (Russisch). En dan zijn er ook nog de gerelateerde vormen zoals Annabella, Annabeth, Annalena, Annaliese, Annalise, Annamaria, Annasophia, Aubriana, Audriana, Ayana, Breeanna, Christianna, Jaquana, Jayanna, Jewelana, Jillanna, Kayanna, Keanna, Kianna, Marianna, Pollyanna, Quanna, Quiana, Rosanna, Saranna, Veanna, Verdianna en Marianne. Alleen voor Nederland valt al veel te vertellen over hoeveel meisjes welke variant van de naam Anna dragen. Zo’n 17.500 mannen en 53.500 vrouwen heten Anne. Deze naam was ruim 10 jaar geleden nog erg populair, net als de variant Anouk. De laatste jaren worden deze namen echter steeds minder vaak gebruikt. Anouk komt 20.500 keer voor, Anoek bijna 900 keer. Ook de varianten Annie, die nu nog 11.500 keer voorkomt, en Anny, hebben hun beste tijd gehad. Verkleinvormen Er zijn een heleboel varianten op de naam Anna en Anne. Verkleinvormen zijn tamelijk populair, vooral Antje, een naam die door 26.000 vrouwen gedragen wordt. Er zijn minder vrouwen met de naam Annigje of Annechien, die namen zijn respectievelijk 7.500 en 3.500 keer aan een meisje gegeven. Meer dan 17.000 mensen heten Annet, Annette, Anette of Annetje. Ann komt 2.500 keer voor. Anja wordt 10.000 keer gebruikt, Anje 3.500 keer. Verder zijn er 1.200 vrouwen met de naam Ans en 900 die Ansje heten. Anita is een van de meest geliefde varianten van de naam, met meer dan 22.000 dragers. Anneke is eveneens een populaire verkleinvorm van Anna, 11.500 vrouwen heten zo. Anke komt 6.500 keer voor. Vanaf 1970 is de Zweedse variant Annika populair geworden – wellicht is er een verband met de boeken over Pippi Langkous van Astrid Lindgren, waarin het meisje Annika voorkomt. Deze boeken zijn in 1969 verfilmd en op televisie uitgezonden. Dit kan bijgedragen hebben aan de bekendheid van de naam Annika. Deze naam komt 2.500 keer voor. Geschreven als Anika wordt de naam 900 keer gebruikt. De Franse spellingsvorm Anaïs komt sinds de jaren ’80 in Nederland voor en is sinds die tijd zo’n 500 keer gebruikt. Vanuit het Russisch is sinds 2006 de naam Inaya, een variant op Anja, langzaam in opkomst. Deze naam komt ruim 700 keer voor. Samenstellingen Behalve verkleinvormen zijn ook samenvoegingen van Anna en Anne met andere namen populair. Bijvoorbeeld Annemarie, een samenvoeging van Anna en Maria. In 2010 waren er ruim 13.000 Annemaries in Nederland. Annelies komt van Anna en Lies, wat een afkorting van Elisabeth is. Annemieke en Annerieke komen beide van Anna en Maria; er zijn 8.000 Annemiekes en 350 Anneriekes. Loes in Anneloes is te herleiden naar Lodewijk of Louise. De laatste jaren wordt de naam Annemijn vaker aan kinderen gegeven. Mijn zou een afkorting kunnen zijn van Mijna of Mijntje, wat weer te herleiden is naar Mina, van Wilhelmina of Hermina. Bekende dragers van de naam in Nederland zijn onder andere Anna van Egmont (eerste vrouw van Willem van Oranje), Anna Enquist (schrijfster) en Anna Nooshin (blogger).