Bernard

Toelichting herkomst en betekenis

Bernard is een Germaanse/Duitse jongensnaam en betekent "sterk, moedig als een beer". De naam Bernard is afgeleid van de naam Bernhard. De naam Bernhard is een tweestammige Oudhoogduitse jongensnaam die afgeleid is van de woorden "bero" (Bär) (betekenis: Beer) en "hard" (betekenis: hard, sterk, moedig). De naam kan dus samengevat worden als sterk en/of moedig als een beer. De naam kwam veel voor in het Germaanse gebied, maar is ook geadapteerd in het Frans. De naam is altijd populair gebleven, daar verschillende heiligen hem hebben gedragen, onder andere Bernard van Clairvaux. De voornaam Bernhard kreeg in Nederland een plotselinge populariteit in de tweede helft van de jaren dertig –in de tijd toen de relatie tussen prinses Juliana en Bernhard van Lippe-Biesterfeld bekend werd– met een piek in 1941, dus tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er bestaan veel mannelijke en vrouwelijke varianten van de naam. Ondermeer de volgende jongens en meisjsnamen zijn varianten: Barend (m), Bé (m), Berend (m), Berendien (v), Berendientje (v), Berendina (v), Berendine (v), Berendinus (m), Berendje, Berentien, Berentina, Berentine, Berentje, Bern (m), Berna (v), Bernaard (m), Bernadet (v), Bernadette (v), Bernadetto (m), Bernadina (v), Bernadine (v), Bernard (m), Bernarda (v), Bernarde (v), Bernardien (v), Bernardin (m), Bernardina (v), Bernardine (v), Bernardo (m), Bernardus (m), Bernd (m), Berndina (v), Berndine (v), Berne (m), Bernharde (v), Bernhardina (v), Bernhardine (v), Bernhardus (m), Bernie (m), Bernke (v), Bernát (m), Berredina (v) en Bere (m). Zo, keuze genoeg dus! Bernard is duidelijk een heilige naam, maar hoe kwam die bij de grote, welwillende hond? De elfde-eeuwse monnik, patroonheilige van bergbeklimmers, die in de Alpen woonde, was beroemd vanwege het opzetten van veilige huizen voor pelgrims op weg naar Rome over de verraderlijke Sint-Bernhardpas, en het hondenras, ook gebruikt om mensen te redden in verraderlijke omstandigheden, werd naar hem genoemd. In de loop der jaren heeft de naam echter een zeer intellectueel imago gekregen, waarbij het grootste deel van die oude Alpine-energie verloren is gegaan. Er waren veel kleine Bernies in de eerste decennia van de twintigste eeuw. En de naam heeft wel enige culturele geloofwaardigheid, via toneelschrijver (George) Bernard Shaw, baanbrekende kunsthistoricus Bernard Berenson en romanschrijver Bernard Malamud. En laten we niet vergeten dat de voornaam van de Democratische presidentskandidaat van 2016, Bernie Sanders, ook Bernard is. Verder is Bernard Montgomery een beroemde generaal in Engeland. In Nederland kennen we natuurlijk de wereldberoemde dirigent, Bernard Heitink.